ابتدا باید بدانیم که یکی از مهمترین سنگ بناهای متاورس یعنی حق مالکیت مجازی با فناوری انافتی محقق شده است. به همین علت یک فصل را به شناخت این فناوری و جایگاه آن در توسعه و پذیرش متاورس اختصاص میدهیم. توکن غیرمثلی، توکنی یگانه و بیهمتا است که مالکیت آن بر روی بلاکچین ثبت شده باشد. اين واره ترجمۀ ترکيب انگليسي Non Fungible Token است كه به اختصار به اناف تى (NFT) معروف شده است. در این کتاب از عبارت انافتی برای اشاره به این نوع از توکنها استفاده می کنيم. Non-Fungible به معنای منحصربهفرد و بیهمتا است و توکن نیز به ثبت و ذخیره شدن بر روی بلاكچين و همچنين قابليت انتقال اشاره میکند
بر این اساس، انافتی یک دارایی با هویتی منحصربهفرد است که میتوان مالکیت آن را بر روی بلاکچینها اثبات کرد و انتقال داد. بدین ترتیب با استفاده از ساختار قدرتمند انافتى ها، همة افراد می توانند داراییهای دیجیتالی را تولید و تملک کنند که منشا، تاریخچۀ مالکیت و انحصارشان بهسادگی بر روی بلاکچین قابل مشاهده و اثبات است.
به عکس دنیای واقعی که تقریباً همۀ اموال و اشیاء منحصربهفرد هستند و حتی کپیبرداری از آنها با هزینة قابل توجه، موجودیتی متفاوت را خلق میکند، در دنیای دیجیتال نسخهبرداری از داراییها تنها نیاز به یک راست کلیک و فشردن ګزینۀ “save as” دارد تا یک نسخۀ مجزا و دقیقاً برابر با نسخة اصلى ساخته شده وحقوق مالكيت خالق اثر پایمال شود. بەرغم اینكه ابزارهای دیجيتال، تولید اثر را بسيار آسان نمودهاند ولى روش هاى توزيع دیجيتال همواره تهدیدی برای حقوق مالکیت بودهاند، زیرا تقریباً بدون هیج هزینهای نسخه بردارى از آثار دیجیتال را امکانپذیر نمودهاند. ظهور پروتکلهای انافتی بر روی بسترهای بلاکچینی در چند سال كذشته، نقطة امیدی براى فعالان حوزة دیجیتال در زمينههاى مختلف هستند تا از اين طريق مسئلة اثبات مالكيت و بهرهمندى از نتايج مالى ومعنوى تولیداتشان را ممکن نمایند.
ان اف تی چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارد؟
تراکنش توکنهای غیرمثلی مانند سایر ارزهای دیجیتال بر روى بلاكچين ثبت شده و در والت نمايش داده میشود. به علاوە انافتی با استفاده از قابلیتهای بلاکچین از ویژكیهایی مانند شفافيت، امنيت وعدم متمركز بهره میبرد. از این زاویه تفاوتی با سایر ارزهای دیجیتال ندارد، ولی توکن غیرمثلی به عکس ارز دیجیتال منحصربهفرد و یکتا است و هیچگاه دو انافتی را نمیتوان با هم برایر دانست. در حالیكه ارزهای ديجيتال مشابه هم هستند. بهعنوان مثال دو عدد بیتکوین خواص کاملاً مشابھی دارند و برای شما فرقی نمیکند کدامیک را داشته باشید.
موضوع فقط این است که یک بیتکوین دارید. کدام بیتکوین؟ مهم نیست. به همین خاطر میتوان یک بیتکوین را در مقابل بیتکوین دیگر معاوضه کرد بدون اینکه ارزش دارایی تغییر پیدا کند. در حالیکه هیچ انافتی با دیگری برابر نیست و هر کدام دارایی متفاوتی را نمایندکی می کند و نمی توان دو انافتی متفاوت را بهعنوان دارایی مشابه با هم معاوضه کرد. برای سادگی میتوان ارز دیجیتال را شبیه به پول فیات درنظر گرفت. یک اسکناس صددلاری با دیگر اسکناسهای صددلاری تفاوت ندارد و میتوانید یکی را با دیگری معاوضه کنید بدون آنکه سرمایهتان تغییر کند.
در مقابل اکر انافتی را سند خانه در نظر بگیریم، آنوقت سند یک خانه با سند خانهای دیكر متفاوت است وهر کدام ویژگیهای منحصر به خود را دارند. شما نمی توانید سند یک خانه را با سند خانۀ دیگر معاوضه کنید بدون آنکه ارزش داراییتان تغییر کند.
تاريخ ان اف تى
جالب است بدانیم اولین بار ایدۀ ساخت انافتی مدتها قبل از تولد اتریوم مطرح شده است. در سال ٢٠١٢ منی روزنفیلد١ در یک وایت پیپر، این پیشنهاد را تحت عنوان «کوینهای رنگی٣» بر روی بلاکچین بیتکوین مطرح کرد.
کوینهای رنگی روشی برای ثبت مالکیت داراییهای دنیای واقعی به روشی مشابه با خود ارز بیتکوین بود با این تفاوت که این کوینها مشخصاتی مانند بی همتایی وکاربرد خاص داشتند. محدودیتهای بلاكچین بیتکوین مانع از اجرایی شدن این طرح شد، ولی بذر تفکراتی را بنا نهاد که نهایتاً به خلق انافتی منجر شد. در سال ٢٠١۴ هنرمندی به نام کوین مک۔کوی٣ اولین انافتی را بر روی بلاکچین نیمکوین ٢ ضرب کرد. اسم این انافتی، کوانتوم بود. بعد از آن، تلاشهای زیادی برای ایجاد روشهای قابل اعتماد جهت ثبت داراییهای دیجیتال صورت گرفت. کمی بعد، نسخۀ دوم شبکۀ بیتکوین با هدف ثبت دارایی های ديجيتال عرضه شد، ولی بلاکچین بیتکوین از اساس برای ثبت داراییهای دیجیتال ساخته نشده بود و در این زمینه توفیق چندانی بدست نیاورد.
با تولد بلاکچین اتریوم که هدف اصلیاش ثبت و اجرای قراردادهای هوشمند بود، مشتاقان انافتی بستری مساعد برای توسعه پیدا کردند. در ادامه با خلق پروتکلهایی برای ایجاد انافتی بر روی بستر اتریوم تحول بزرگی در این حوزه رخ داد. این پروتکلها، استانداردهایی هستند که روش تولید و استفاده از توکنها را برای توسعهدهندگان در شبکۀ اتریوم مشخص میکنند. در نيمة سال ٢٠١٧، دو متخصص برنامهنويسى، جان واتکینسون’ و مت هال)، از شرکت لاروا لبز٣ اولین کلکسیون انافتی را به نام کریپتوپانكز٢ بر روى شبكة اتريوم ساخته و رایگان عرضه کردند. این کلکسیون آزمایشی از ١٠ هزار قطعه انافتی متفاوت تشکیل شده بود که از فرهنگ پانک لندن الهام میکرفت. ر کورد قیمتی فروش پانکها در فوریۀ سال ٢٠٢٢ با قیمت تقریبی ٢۴ میلیون دلار برای پانک شمارۀ ۵٨٢٢ ثبت شد. در انتهای سال ٢٠١٧، با افزایش توجه به اکوسیستم اتریوم، استودیویی در کشور کانادا به نام دپر لبز°، کلکسیون کریپتو کیتیز را معرفی کرد. کریپتو کیتیز نوعی بازی مجازی بر روی بلا کچین اتریوم است که در آن بازیکنان قادر به مالکیت و معاملۀ کربههای دیجیتالی هستند که تولیدمثل میکنند و میتوان آنها را در والت ذخیره کرد.
در مدتزمان کمی، این گربهها محبوبیت زیادی کسب کردند و مالکانشان سودهای کلان بدست أوردند. میزان معاملات این گربهها چنان زیاد بود که باعث اختلال در شبکۀ اتریوم شد. رکورد فروش این بچهگربهها نیز در ماه سپتامبر ٢٠٢١ با قیمت تقریبی یک میلیون دلار برای گریۀ شماره ۴٠ ثبت شد در پی این موفقیت توجه زیادی بەسوی کاربرد انافتی در بازىها و متاورس جلب شد. در قدم بعد پروزة متاورسی دیسنترالند به صورت یک پلتفرم واقعیت مجازی بر روی اتریوم معرفی شد که در آن شهری مجازی به نام دیسنترالند با محلات مختلف و قابلیت فعالیتهای متعدد وجود دارد. تمامی عناصر و اجزای اين شهر مجازى که از روی زندگی واقعی انسان بازسازی شده انافتی هستند و از ویژگیهایی مانند منحصربهفرد بودن، قابلیت معامله و اثبات مالکیت بهره میبرند. در ادامه، سایر پروژههای متاورسی مانند اکسی اینفینیتی، انجین، سند باکس و بسیاری دیگر به این قافله پیوسته و از قابلیتهای انافتی در محیطهای متاورسی استفاده کردند.
كاربرد ان اف تى در متاورس
با توجه به اینکه انافتی زیرساخت حق مالکیت را در متاورس پدید میآورد، کاربردهای گستردهای در این محيط پبدا کرده است. هر پدیدهای که بهعنوان دارایی دیجیتال وجود داشته باشد باید به صورت انافتی در این فضا تعریف شده و قابل ذخیره در والت کاربر و نقلوانتقال باشد. برای شناخت دقیقتر عملكرد انافتى در متاورس این موارد کاربرد را دستهبندی و معرفی می کنیم.
بدون دیدگاه